Wycena spółki metodą porównawczą
Wycena przedsiębiorstw to kluczowy element wielu procesów biznesowych, takich jak fuzje, przejęcia, pozyskiwanie inwestorów czy planowanie strategiczne. Metoda porównawcza, znana także jako metoda mnożnikowa, jest jednym z najczęściej stosowanych narzędzi w wycenie spółek. Popularność tej metody wynika z jej prostoty i przejrzystości, a także możliwości wykorzystania realnych danych rynkowych. W artykule omówimy szczegółowo, czym jest metoda porównawcza, jakie są jej zalety i ograniczenia oraz przedstawimy praktyczne przykłady jej zastosowania.
Czym jest metoda porównawcza?
Metoda porównawcza polega na oszacowaniu wartości spółki poprzez odniesienie się do wskaźników rynkowych podobnych przedsiębiorstw. Kluczową rolę odgrywa tu dobór firm porównywalnych, czyli takich, które działają w tej samej branży i charakteryzują się zbliżonym modelem biznesowym, skalą działalności oraz strukturą kosztów.
Kluczowe wskaźniki w metodzie porównawczej
- C/Z (Cena do Zysku)
Oblicza się go jako stosunek ceny rynkowej akcji do zysku netto przypadającego na jedną akcję. C/Z wskazuje, ile inwestorzy są skłonni zapłacić za każdą złotówkę zysku generowanego przez firmę. - C/WK (Cena do Wartości Księgowej)
Mierzy relację między ceną rynkową akcji a wartością księgową na jedną akcję. Jest szczególnie istotny w branżach kapitałochłonnych, takich jak bankowość czy deweloperka. - EV/EBITDA (Enterprise Value do EBITDA)
Odnosi wartość przedsiębiorstwa (EV) do zysku operacyjnego powiększonego o amortyzację. EV/EBITDA jest uniwersalnym wskaźnikiem używanym w różnych branżach, gdyż eliminuje wpływ struktury finansowania oraz różnic podatkowych. - EV/Sales (Enterprise Value do Przychodów)
Używany w branżach, gdzie EBITDA może być zmienna lub ujemna, np. w startupach technologicznych.
Kroki wyceny metodą porównawczą
- Dobór grupy porównawczej
Kluczowe jest wybranie firm o podobnym profilu działalności, modelu biznesowym oraz rynku działania. - Analiza wskaźników
Należy zebrać dane finansowe spółek porównywalnych, takie jak ich wyceny giełdowe, zyski, wartości księgowe czy EBITDA. - Obliczenie średnich wskaźników
Uśrednienie wartości wskaźników grupy porównawczej pozwala na uzyskanie punktu odniesienia. - Zastosowanie wskaźników do wycenianej spółki
Średnie wskaźniki mnożone są przez odpowiednie dane finansowe spółki wycenianej. - Korekta wyników
Uwzględnia się specyficzne cechy wycenianej spółki, takie jak unikalne technologie, ryzyka operacyjne czy pozycję na rynku.
Zalety metody porównawczej
- Prostota i intuicyjność
Metoda ta nie wymaga skomplikowanych modeli matematycznych czy szczegółowych prognoz finansowych. Opiera się na rzeczywistych danych rynkowych, co sprawia, że jest łatwa w zastosowaniu. - Odzwierciedlenie aktualnych warunków rynkowych
Analiza wskaźników firm notowanych na giełdzie pozwala na uwzględnienie bieżących trendów i nastrojów inwestorów. - Szerokie zastosowanie
Może być stosowana w różnych branżach i typach przedsiębiorstw, pod warunkiem znalezienia odpowiednich firm porównywalnych. - Użyteczność w negocjacjach
Wyceny uzyskane tą metodą są często akceptowane przez inwestorów, co czyni ją cennym narzędziem w procesie sprzedaży czy pozyskiwania kapitału.
Wady metody porównawczej
- Trudność w doborze grupy porównawczej
Znalezienie firm o podobnym profilu działalności i strukturze finansowej może być wyzwaniem. W przypadku specyficznych branż, takich jak biotechnologia czy fintech, dobór firm porównywalnych jest szczególnie trudny. - Wpływ chwilowych wahań rynkowych
Wartości rynkowe spółek mogą być zaburzone przez krótkoterminowe zmiany sentymentu inwestorów lub wydarzenia makroekonomiczne. - Nieodzwierciedlanie unikalnych cech spółki
Metoda nie uwzględnia przewag konkurencyjnych, takich jak innowacje technologiczne, lojalność klientów czy efektywność operacyjna. - Zależność od jakości danych
Wartość wyceny w dużym stopniu zależy od dostępności oraz jakości danych finansowych firm porównywalnych.
Praktyczne zastosowanie: Wycena polskiej spółki IT
Załóżmy, że chcemy wycenić polską spółkę z sektora IT – ABC Software. Jej dane finansowe za ostatni rok to:
- Zysk netto: 10 mln zł
- Wartość księgowa: 40 mln zł
- EBITDA: 15 mln zł
Wybieramy grupę porównawczą:
- Asseco Poland S.A.
- C/Z: 14, C/WK: 2, EV/EBITDA: 11
- Comarch S.A.
- C/Z: 13, C/WK: 1,8, EV/EBITDA: 10
- DataWalk S.A.
- C/Z: 15, C/WK: 2,2, EV/EBITDA: 12
Obliczenia:
- Średnie C/Z = (14 + 13 + 15) / 3 = 14
- Średnie C/WK = (2 + 1,8 + 2,2) / 3 = 2
- Średnie EV/EBITDA = (11 + 10 + 12) / 3 = 11
Wartość ABC Software:
- Na podstawie C/Z: 10 mln zł * 14 = 140 mln zł
- Na podstawie C/WK: 40 mln zł * 2 = 80 mln zł
- Na podstawie EV/EBITDA: 15 mln zł * 11 = 165 mln zł
Ostateczna wycena: Średnia ważona z uwzględnieniem istotności wskaźników.
Podsumowanie
Metoda porównawcza to skuteczne narzędzie wyceny, szczególnie w dynamicznych sektorach gospodarki. Jej zaletą jest prostota i intuicyjność, ale kluczowe znaczenie ma właściwy dobór grupy porównawczej oraz uwzględnienie specyfiki wycenianej spółki. Dzięki przejrzystości i szerokiemu zastosowaniu jest ceniona zarówno przez doradców finansowych, jak i inwestorów. Warto jednak pamiętać o jej ograniczeniach i stosować ją w połączeniu z innymi metodami wyceny dla uzyskania pełnego obrazu wartości przedsiębiorstwa.
AS
